ส้มเกลี้ยงลำปาง

ส้มเกลี้ยง (Sweet orange) เป็นผลไม้ประเภทส้ม มีเปลือกติดกับเนื้อ (thigh skin) ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกลม มีต่อมน้ำมันเล็กๆรอบผล ผลอ่อนเป็นสีเขียวเข้ม เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองแกมเขียวถึงเหลือง ผลแก่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 8 - 10 เซนติเมตร เปลือกมีความหนาประมาณ 0.5 เซนติเมตร มีกลิ่นหอม รสชาติหวานอมเปรี้ยว ปริมาณความหวานไม่ต่ำกว่า 8.5 บริกซ์ เหมาะสำหรับรับประทานเป็นผลไม้สด หรือน้ำส้มคั้นสดที่ให้วิตามินซีสูง

ส้มเกลี้ยง เป็นผลไม้ที่ชาวอำเภอเถินและอำเภอแม่พริก จังหวัดลำปาง มีการปลูกมานานตั้งแต่รุ่นคุณปู่คุณย่า แต่ด้วยกาลเวลาผันผ่าน ทำให้เกษตรกรรุ่นใหม่ๆให้ความสนใจการปลูกและบำรุงรักษาน้อยลง แต่อย่างไรก็ตามด้วยความที่ส้มเกลี้ยงเป็นไม้ผลที่เกษตรกรรุ่นเก่าๆนิยมปลูกไว้ในพื้นที่ดินดอนริมแม่น้ำวังซึ่งค่อนข้างมีความอุดมสมบูรณ์เป็นทุนเดิม ทำให้ยังคงยืนต้นผ่านกาลเวลามาได้หลายสิบปี จนกระทั่งจังหวัดลำปางได้ให้ความสนใจและฟื้นฟูสวนส้มเกลี้ยงให้กลับมาอีกครั้ง ด้วยความที่เป็นไม้ผลที่มีปลูกเฉพาะสองอำเภอนี้เท่านั้น จึงทำให้มีความโดดเด่นไม่เหมือนที่อื่น ประกอบกับรสชาติของส้มเกลี้ยงสุกยังหวานอร่อย อมรสเปรี้ยวนิดๆ และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ดังนั้นจึงยังเป็นที่จดจำได้ของคนรุ่นคุณพ่อคุณแม่ที่อยากจะหวนกลับไปรำลึกถึงรสชาติเดิมๆที่เคยสัมผัส ตลอดจนเด็กๆรุ่นใหม่ที่ต้องการอยากลิ้มลองความอร่อยของส้มเกลี้ยง ก็สามารถหารับประทานได้เฉพาะในช่วงเดือนกรกฎาคม ถึง เดือนตุลาคมเท่านั้น