กาละแมโบราณ ล้านนาเชียงคำ

กะละแมโบราณเป็นสูตรของไทลื้อ ในเขตพื้นที่อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา จุดเริ่มของกะละแมโบราณ มาจากการทำขนมปาดซึ่งเป็นขนมพื้นบ้านของชาวไทลื้อมาแต่โบราณ นิยมทำในประเพณีงานบุญ ลักษณะขนมปาดคล้ายกับขนมชั้นแต่จะมีความนิ่มมากกว่า เกษตรกรกลุ่มแม่บ้านดอนไชย หมู่ที่ 5 ตำบลหย่วน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา เริ่มจากการรวมตัวของสมาชิกแม่บ้านจำนวน 43 คน กลุ่มได้ทำขนมปาดและจำหน่ายในงานประเพณีสืบสานตำนานไทลื้อ โดยมีผลตอบรับที่ดีจากผู้บริโภค และซื้อกลับบ้านเป็นของฝาก แต่ขนมปาดมีข้อเสียคือ ไม่สามารถเก็บได้นานเกิน 3 วัน หลังจากนั้นกลุ่มจึงได้ปรึกษาหารือภายในกลุ่มคิดเพื่อพัฒนาขนมที่มีลักษณะการกวนคล้ายกับขนมปาด สมาชิกกลุ่มมีความเห็นร่วมกันทำกะละแมแบบโบราณ โดยรูปแบบการทำคล้ายกับขนมปาด โดยการเปลี่ยนจากแป้งข้าวจ้าวเป็นแป้งข้าวเหนียว จากขนมปาดที่ใช้น้ำอ้อยเพื่อให้ขนมมีสีแดง เปลี่ยนเป็นกาบมะพร้าวเผาให้มีสีดำ โดยยึดหลักการทำแบบวิธีโบราณ

ทั้งนี้ ทางกลุ่มได้เล็งเห็นความสำคัญของรัฐบาลที่มีนโยบายมุ่งเน้นให้ประชาชนชาวไทย ปฏิบัติตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงมีการพึ่งพาช่วยเหลือกันในกลุ่ม และได้ช่วยกันพัฒนากะละแมโบราณหลายครั้งจนสามารถเป็นสูตรกะละแม เป็นที่ยอมรับและรู้จักของพี่น้องชาวจังหวัดพะเยาและจังหวัดใกล้เคียง ว่ากะละแมโบราณของฝากจากเชียงคำ หอม หวาน มัน อร่อย ถูกหลักอนามัย ไม่เจือสี ไม่ใส่สารกันบูด จนสามารถผลิตออกจำหน่ายจนถึงปัจจุบัน