ลูกหยีกวน

ต้นหยีพบมากในบริเวณภาคใต้ของประเทศไทย โดยเฉพาะในพื้นที่อำเภอยะรัง จังหวัดปัตตานี จะมีลักษณะพิเศษกว่าพื้นที่อื่น ๆ ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ภูมิศาสตร์ (GI) โดยทั่วไปต้นหยีจะถูกพบบริเวณที่ดอน ป่า หรือเชิงเขา มีลักษณะเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่มีอายุยืนเป็นร้อยปี กว่าต้นหยีจะให้ผลต้องมีอายุ 30 ปีเป็นอย่างน้อย ลักษณะของผลเมื่อดิบเปลือกจะเป็นสีเขียวและจะเปลี่ยนเป็นสีดำเมื่อสุก มีเนื้อในสีน้ำตาล ขนาดผลโตเต็มที่เท่าปลายนิ้วชี้ มีรสเปรี้ยวอมหวาน เมล็ดมีสีดำหรือน้ำตาลเข้ม มีลักษณะแบน กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปรรูปลูกหยีสะดาวา หมู่ที่ 6 ตำบลสะดาวา อำเภอยะรัง จังหวัดปัตตานี ได้รวบรวมลูกหยีสดและนำมาแปรรูป เริ่มจากกระบวนการคัดแยกผลลูกหยีออกจากก้าน จากนั้นจึงนำไปผึ่งแดดจนแห้งแล้วจึงนำมาฝัดเพื่อแยกให้เปลือกสีดำกระเทาะออกจนเหลือแต่เนื้อในสีน้ำตาล จากนั้นจึงนำไปตากแดดอีกครั้งแล้วจึงนำมาแปรรูปโดยผ่านกรรมวิธีที่มีการสืบทอดมาอย่างช้านานจากรุ่นสู่รุ่น เกิดเป็นผลิตภัณฑ์ลูกหยีกวน ลูกหยีทรงเครื่อง มีรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ และถือเป็นผลิตภัณฑ์คุณภาพที่ขึ้นชื่อของจังหวัดปัตตานี