ข้าวอินทรีย์ (ยายคำ ออร์แกนิค)

กลุ่มแปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์ หมู่ 9 ตำบลดงมะไฟ หรือกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผลิตปุ๋ยอินทรีย์และข้าวอินทรีย์บ้านคำครตา ก่อตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2551 โดยมีการตั้งโรงปุ๋ยอินทรีย์เคมีโดยสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์?และเทคโนโลยี (วว.) กระทรวงวิทยาศาสตร์ ในโครงการ 1 อำเภอ 1 โรงปุ๋ย สนับสนุนงบประมาณในการก่อสร้างอาคารสถานที่ ลานตาก จัดซื้อแม่ปุ๋ย เพื่อสนับสนุนให้เกษตรกรสมาชิก ด้วยการลดต้นทุนการผลิตโดยการใช้ปุ๋ยเคมี และต้องการให้เกษตรกรผลิตปุ๋ยอินทรีย์เคมีใช้เองและจำหน่ายในชุมชน มีสมาชิกแรกเริ่ม จำนวน 35 ราย ระดมหุ้นจากสมาชิกได้ 33,000 บาท โดยกิจกรรมหลัก คือ การผลิตปุ๋ยอินทรีย์เคมีจำหน่ายให้กับสมาชิกในกลุ่มราคาถูก จากการรวมตัวของเกษตรกรในโครงการโรงเรียนชาวนาของ ธกส. ปัจจุบันกลุ่มวิสาหกิจได้รับการรับรองมาตรฐาน Organic thailand, มกช9000, IFOAM และยังมีผลิตภัณฑ์ข้าวส่งออกอีกด้วย

ปี 2552 ก่อตั้งโรงเรียนชาวนาเกษตรกรอินทรีย์เพื่อเรียนรู้การปลูกข้าวอินทรีย์และลดต้นทุนการทำนา และปี 2556 ยกเลิกการผลิตปุ๋ยอินทรีย์เคมี มาเป็นผลิตปุ๋ยอินทรีย์อย่างเดียว โดยมีสมาชิกเพิ่มขึ้น 61 ราย ปี 2560 กลุ่มมีสมาชิกเพิ่มขึ้นเป็น 100 ราย มีพื้นที่การทำเกษตรอินทรีย์ 1,140 ไร่ และได้สมัครเข้าร่วมโครงการเกษตรแบบแปลงใหญ่ ตามหลักเกณฑ์ใหม่ ผ่านการอนุมัติจัดตั้งเมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม 2560 โดยใช้ชื่อว่า แปลงใหญ่ข้าวอินทรีย์ หมู่ 9 ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร ที่ตั้งกลุ่ม เลขที่ 175 หมู่ 9 บ้านคำครตา ตำบลดงมะไฟ อำเภอทรายมูล จังหวัดยโสธร กลุ่มได้ทำการจดทะเบียนเป็นวิสาหกิจชุมชน ชื่อ วิสาหกิจชุมชนผลิตปุ๋ยอินทรีย์และข่าวอินทรีย์บ้านคำครตา เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2560 รหัสทะเบียน 7-35-02-01/1-0014 สมาชิกมีการระดมหุ้นการออม ขยายฐานสมาชิกจากภายในหมู่บ้าน สู่ภายในตำบลและอำเภอทรายมูล มีการออกระเบียบข้อบังคับ กำหนดทิศทางการดำเนินงาน และการเลือกตั้งคณะกรรมการ และการวางแผนกลยุทธ์

ปี 2561-ปัจจุบัน มีการก่อสร้างอาคารรวบรวมผลผลิต เพื่อรับซื้อข้าวอินทรีย์จากสมาชิกแปลงใหญ่ 100 ราย โดยร่วมกันดำเนินการวางแผนการผลิตตามกระบวนการเกษตรอินทรีย์ รวมทั้งเป้าหมายพัฒนาแปลงใหญ่ 5 ด้าน ประกอบด้วย การลดต้นทุนการผลิต การเพิ่มผลผลิต การพัฒนาคุณภาพ การตลาด และการบริหารการจัดการ กลุ่มมีการรับการตรวจรับรองมาตรฐาน มกท.(IFORM) และออร์แกนิคไทยแลนด์รายเดี่ยว 48 ราย พื้นที่ 630 ไร่ เป็นข้าวอินทรีย์ และเป็นศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) อำเภอทรายมูล รูปแบบการดำเนินงานกิจกรรมของกลุ่ม เป็นกิจกรรมที่เกื้อกูลซึ่งกันและกัน ทั้งการรวมกลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์ การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวอินทรีย์ กระบวนการผลิตข้าวอินทรีย์ และการตลาดโดยกลุ่มรวบรวมข้าวเพื่อจำหน่าย มีโรงสีข้าวเพื่อแปรรูปข้าวอินทรีย์ จำหน่ายทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด โดยมีการแปรรูปข้าวดังนี้ ข้าวหอมมะลิอินทรีย์ ข้าวหอมมะลิแดงอินทรีย์ ข้าวไรซ์เบอร์รี่อินทรีย์ ภายใต้ “ตราสินค้า ยายคำ ออร์แกนิค” การส่งเสริมสมาชิกปลูกผักอินทรีย์ การส่งเสริมการแปรรูปข้าวอินทรีย์ ส่งเสริมอาชีพจักสาน ทอผ้า ทอเสื่อกก ฯลฯ

ผลิตภัณฑ์ที่จำหน่าย

ข้าวอินทรีย์หลากสี (ทับทิมชุมแพ +เหนียวแดง +ไรซ์เบอร์รี่ +มะลิ 105) กิโลกรัมละ 60 บาท (ไม่รวมค่าส่ง)

ข้าวหอมมะลิอินทรีย์ 50 บาท/กิโลกรัม (ไม่รวมค่าส่ง)

ข้าวตังอินทรีย์ (ทับทิมชุมแพผสมกับมะลิ 105) ราคากล่องละ 50 บาท (ไม่รวมค่าส่ง)